PËR FUKARENJTË!!
Fukarallëku në Vendin tonë nuk është i padukshëm, se sado që
të fshihet kthinave periferike ajo derdhet mes nesh. Ajo nuk është as krejt e
dukshme, se pakkujt i bie të kthejë kokën e ta shohë fukaraun në përgjthësinë e
tij, si pjesë më shumë sesa përbërëse e saj, si pjesë kushtetimore e saj. Fukarallëku
është i tejdukshme si rezultat i mënyrës se si shikimi ynë i shkon tejpërtej fukaraut
pa u ndalur askund veçse pak në sipërfaqen e pashmangshme, me ankthin për t’i
hedhur sytë më tutje, pas tij, aty ku qyteti vazhdon me “normalitetin” e vet.
Fukarenjtë janë shumë, megjithëse zor se mund të reduktohen
në shifër statistikore. Sa më shumë që janë,ata aq më pak peshojnë. Ata janë “ skota” të
përhumburish në kërkim të riprodhimit të të përditshmes. Vetëdija e tyre
ngërthen fatalizmin më vetëbllokues me voluntarizmin më shkurajues. Ata, si
objekt i gjykimit të fatlumëve, janë produkt i një fataliteti shoqëror që e
konsideron varfërinë të pashmangshme, se “të varfër ka pasur dhe do të ketë
gjithmonë.” Ata janë produkt i vullnetit të zotit, dhe kur “zoti e ka shkruajtur,
zoti të dhashtë!”. Ata si subjekte që gjykojnë veten e përthyejnë dëshpërueshëm
këtë fatalitet për ta konsideruar varfërinë mallkim, si peshë që duhet mbajtur
në kurriz pafundësisht.
Kur fataliteti nuk mjafton, ia beh një hipervoluntarizëm që
damkën dhe fajin e varfërisë ia vesh krejtësisht të varfrit. Në një botë të
zbukuruar ideologjikisht ku “kush do dhe përpiqet ia arrin”, i varfri meriton
të jetë i tillë. Ai është paraziti që kërkon të mbahet me lëmoshën shoqërore, i
paafti që s’lëviz vendit, leshkoja që s’di si bëhen pare, i ndrojturi që s’i
vjen turp që ka turp. Tash barra mbi krye futet brenda si fshikulluese morale.
Ai është përgjegjës, ai është fajtor, ai mundet, sigurisht vetëm dhe pa të tjerët
si klasë, epo dikush duhet të humbë në lojën “e ndershme” të konkurrencës.
Po fukarenjtë nuk janë vetëm kaq. Ata janë, për më të
ngashmërit ndër ne, piktoreskë. Ata, ndryshe nga ne, qeniet vulgare
materialiste, që duam shtëpi dhe makinë, kënaqen me natyrën, flenë me fëshfërimat
e gjetheve. Ata janë boemët që ne ëndërrojmë të jemi, por s’e bëjmë veç në
mënyrë të planifikuar, aq pak sa për lezet, dhe e dimë se në fund të ditës kemi
ku të gjejmë strehë e ushqim. Për të qenë të tejdukshëm, ata duhet të jenë të
ndryshëm nga ne, të zgjedhin si me magji fatin e tyre, dhe të përmbyten nga
fantazitë tona. Ata nuk janë skamja, por teprica jonë e dëshiruar dhe e
paguxuar.
E kur s’janë të tillë, ata mbledhin mbi vete rrëfenjat tona
plot mister. Ata nuk janë tamam fukarenjë. Ata janë më të pasur nga ne,
mashtrues që do t’u hedhin hi syve qytetarëve që paguajnë taksat. Ata janë
pjesë e një rrjeti ilegal; ata lypin për të qenë të pasur; ata shfrytëzojnë të
tjerë si vetja në rrjete mafioze; ata rregullojnë dokumentet për të përfituar
pa të drejtë asistencë sociale; ata s’mund të ekzistojnë e të rriten realisht
në shoqërinë tonë që mendon si “të kryejë detyrat e shtëpisë dhe të kapë trenin
e integrimit”.
Ata nuk janë thelbi i çrrënjosur shoqëror, por shumësia e
simptomave estetike të bezdisshme. Ata janë gjithçka për të mos i parë,
megjithëse s’i shmangim dot. Gjithçka për t’i bërë të tejdukshëm. Gjithçka për
të mos kuptuar se ata janë klasa joshembullore që mbajnë mbi krye krejt
shtresëzimin medio-mikro-makro-borgjez, ajo mizëri qeniesh që përcaktohen nga
ajo që nuk kanë, nga skamja, kjo larmi e parrënjë shoqërore që mund të fitojë
unitet dhe fuqi veç si kundërshti totale, si papajtueshmëri me rendin e sotëm
shoqëror. Ndoshta kemi lexuar ndonjë libër historie, e njohim mllefin e tyre
dhe kemi mësuar t’u druhemi. Aq sa për t’i bërë të tejdukshëm duke i copëtuar
në simptoma, duke mos e kthyer syrin nga vetja, e ca më shumë akoma nga ky
terren social-ekonomik që përcakton vendin tonë të privilegjuar, syrin tonë
qesëndisës e shpërfillës, dhe syrin e tyre momentalisht të përhumbur. Derisa ai
sy të na kthehet!